Vrste pomoći dostupne žrtvama i potencijalnim žrtvama trgovine ljudima

Program ASTRA SOS telefon i direktna pomoć žrtvama trgovine ljudima počeo je sa radom sredinom februara 2002. godine otvaranjem prve, i još uvek jedine, SOS linije u Srbiji specijalizovane za problem trgovine ljudima.

Telefon ima dvostruku namenu:

pružanje preventivno-edukativnih informacija (omogućava informisanje o problemu trgovine ljudima, bezbednim načinima migracija i legalnog rada u inostranstvu),
pružanje podrške i pomoći (potencijalnim) žrtvama trgovine ljudima i njihovim porodicama, osobama koje se nalaze u lancu trgovine ljudima ili su iz njega izašle bez adekvatne psiho-socijalne pomoći.

Oblici pomoći dostupni ASTRINIM klijentima i (potencijalnim) žrtvama trgovine ljudima

Informisanje o vidovima podrške i pomoći koji postoje u Republici Srbiji i inostranstvu, ustupanje kontakata drugih organizacija koje se bave problemom trgovine ljudima i direktan radom sa (potencijalnim) žrtvama trgovine ljudima u zemlji i inostranstvu;
Pravna podrška, informisanje u vezi sa statusom, pravima i relevantnim zakonskim procedurama, kao i obezbeđivanje pravnog zastupnika žrtvama trgovine ljudima u sudskom postupku;
Psihološko savetovanje i/ili psihoterapija;
Medicinska pomoć: pravo na besplatne medicinske usluge obuhvaćene obaveznim zdravstvenim osiguranjem, bez obzira na to da li ste državljanin/ka Srbije, i čak i u slučaju da kao državljanin/ka Srbije nemate zdravstveno osiguranje;
Podrška i praćenje kroz institucionalne procedure, asistencija u ostvarivanju ljudskih i građanskih prava (nabavka ličnih dokumenata, pomoć radi ostvarivanje dečijeg dodatka, socijalne pomoći i sl.);
Dugoročna pomoć u procesu (re)integracije i socijalne inkluzije;
Obezbeđivanja prevoza;
Pomoć pri repatrijaciji (povratku u zemlju porekla);
Usluge prevodioca, ukoliko je klijent/kinja ASTRE osoba stranog državljanstva i ne razume srpski jezik.

Terenske akcije: ASTRA mobilni tim

Mobilni tim ASTRE oformljen je sa ciljem realizacije terenskih akcija od trenutka identifikacije žrtve trgovine ljudima, kroz period oporavka, pa sve do njene ili njegove (re)integracije i pune socijalne inkluzije. U okviru aktivnosti mobilnog tima pruža se tehnička podrška, obezbeđuje transport u okviru pružanja različitih vidova pomoći (pravne, medicinske, psihološke…), ili ukazuje pomoć pri repatrijaciji (povratku u zemlju porekla) i transport do prebivališta.

Terenske akcije ASTRA Mobilni tim sprovodi u cilju:

praćenja klijentkinja i klijenata kroz institucije i organizacije (a u okviru pružanja osnovnih vidova pomoći);
održavanja kontakata sa klijentkinjama i klijenatima u vidu kućnih poseta, posebno sa onima koji ne žive u Beogradu;
ostvarivanja ličnog kontakta sa rođacima žrtava trgovine ljudima (u vezi sa preuzimanjem različite neophodne dokumentacije i sl.).

Praksa je pokazala da je klijentkinjama i klijentima mnogo lakše da se obrate ASTRI nego zvaničnim institucijama, pa je stoga njihovo praćenje kroz institucije, kao što su centri za socijalni rad, sudovi, opštine, policija, zdravstvene ustanove i sl., jedna od osnovnih vrsta pomoći, a sve u sklopu psiho-socijalne podrška sa ciljem prevazilaženja administrativnih prepreka u ostvarivanju njihovih osnovnih ljudskih prava i prevencije sekundarne viktimizacije žrtava.

Pravna podrška

ASTRA svojim klijentkinjama/klijentima pruža informacije o njihovom pravnom statusu, kao i podršku tokom trajanja pravnih procedura.

Advokati ASTRE zastupaju žrtve trgovine ljudima kao njihovi punomoćnici u toku krivičnog postupka protiv trgovaca ljudima.

Imajući u vidu da klijentkinje/klijenti ASTRE učestvuju u krivičnom postupku ne samo kao oštećeni već i kao svedoci, pri čemu su izloženi izuzetno stresnim okolnostima, advokati i konsultantkinje ASTRE ih prate tokom čitavog sudskog postupka.

Zahvaljujući ASTRINOJ pravnoj podršci podnete su i prve tužbe za naknadu štete. Kako se imovinsko-pravni zahtev za sada ostvaruje u parničnom postupku, ASTRA aktivno učestvuje u organizovanju dolazaka stranih državljanki/državljana – žrtava trgovine ljudima, koje/i su u međuvremenu repatrirane/i u matične zemlje, a čije je prisustvo, radi davanja iskaza i veštačenja, neophodno na ročištu u toku parnice. Takođe, u slučajevima krivičnog postupka, ASTRINI pravni zastupnici i konsultantkinje prate čitav proces i klijentkinje/klijente u svim situacijama koje zahtevaju njihovo direktno učešće u parničnom postupku.

Psihološka pomoć

Imajući u vidu težinu situacije kroz koju su žrtve trgovine ljudima prošle, radi jačanja njihovih kapaciteta za prevazilaženje efekata posttraumatskog stresnog poremećaja, ASTRA pruža psihološku pomoć i podršku.

Putem ASTRA SOS telefona konsultantkinje vode neformalno savetovanje, koje podrazumeva održavanje redovnog kontakta, podršku u kriznim momentima, upoznavanje i reagovanje na potrebe klijentkinja/klijenata. Ovo je naročito važan vid komunikacije sa klijentkinjama/klijentima koji žive van Beograda i Srbije, zbog čega je održavanje neposrednog kontakta otežano.

Profesionalna psihološka pomoć u vidu profesionalnog savetovanja, psihoterapije, psihijatrijskih tretmana i grupnih terapija stoji na raspolaganju svim (potencijalnim) žrtvama trgovine ljudima.

Medicinska pomoć

U saradnji sa privatnim poliklinikama, specijalističkim ordinacijama i, po potrebi, Institutom za sudsku medicinu, ASTRA (potencijalnim) žrtvama trgovine ljudima obezbeđuje neophodne medicinske usluge. Klijentkinjama/klijentima stoje na raspolaganju sledeći vidovi pomoći:

Opšti zdravstveni pregled, specijalistički pregledi i laboratorijske analize;
Anonimno testiranje na HIV, hepatitis B i C (kao i poverljivo savetovanje pre i posle testiranja);
Lekarski pregledi u cilju prikupljanja dokumentacije potrebne za ostvarivanje prava u sudskim postupcima.